W obliczu rekordowej inflacji, której skutki coraz wyraźniej odczuwamy, wzrost cen dotyka także kosztów utrzymania mieszkania. Szczególnie dotkliwie odczuwalne są podwyżki opłat za media. Istotne jest zrozumienie wpływu inflacji na najem oraz możliwości regulacji tego zagadnienia na podstawie obowiązującego prawa.
Podwyżki czynszu najmu a inflacja
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, opłaty za mieszkanie w grudniu 2022 roku wzrosły o 22,8% w porównaniu z rokiem poprzednim. Szczególnie duże podwyżki dotyczyły kosztów ogrzewania (81,3%), energii cieplnej z sieci (29,6%), gazu (24,8%), opłat za wywóz śmieci (7,9%) oraz ścieków (9,8%). W takich warunkach właściciele nieruchomości reagują podnosząc czynsze najmu. Link do GUS
Zgodnie z obowiązującym prawem, istnieją dwie podstawy do dokonania podwyżki czynszu najmu. Po pierwsze, podwyżka może wynieść do 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku, nie wymagając dodatkowego uzasadnienia. Po drugie, można zastosować podwyżkę, która przekracza 3% wartości odtworzeniowej lokalu, ale tylko w uzasadnionych przypadkach.
Warto podkreślić, że wynajmujący mogą również dokonać waloryzacji czynszu zgodnie z wskaźnikiem inflacji. W 2023 roku wynajmujący mogą zastosować podwyżkę czynszu aż o 14% na tej podstawie.
Najem – jak często i w jaki sposób dokonać podwyżki?
Zgodnie z przepisami, podwyżki czynszu lub innych opłat za lokal można dokonywać nie częściej niż co 6 miesięcy. Wynajmujący muszą poinformować lokatora o podwyżce poprzez aneks do umowy najmu, zachowując terminy wypowiedzenia. Wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności! Termin wypowiedzenia wysokości czynszu wynosi 3 miesiące, chyba że strony ustalą inny, dłuższy termin.
Reakcja lokatora na podwyżkę – najem
Lokator w przypadku podwyżki ma możliwość odmowy jej akceptacji na piśmie, co skutkuje rozwiązaniem umowy najmu po 3 miesiącach. Może także zaskarżyć podwyżkę do sądu, argumentując jej niezasadność lub proponując inną wysokość. Udowodnienie zasadności podwyżki ciąży na wynajmującym.
Jeżeli wyrok sądu będzie korzystny dla wynajmującego i sąd uzna podwyżkę wysokości czynszu za zasadną (nawet w innej wysokości niż wynikającą z wypowiedzenia) – lokator musi zapłacić różnicę między podwyższonym a dotychczasowym czynszem za okres od upływu terminu wypowiedzenia.
Podsumowanie – prawnik Świdnica
Wpływ inflacji na rynek najmu jest zauważalny w wzrastających kosztach utrzymania mieszkania. Prawo przewiduje sposób dokonywania podwyżek czynszu, uwzględniając wskaźnik inflacji. Ważne jest, aby zarówno wynajmujący, jak i lokatorzy mieli świadomość swoich praw i obowiązków w tej kwestii. Zgodnie z przepisami, podwyżki powinny być dokonywane w sposób przejrzysty i zgodny z prawem, z uwzględnieniem interesów obu stron umowy najmu.
Nasza kancelaria oferuje pomoc zarówno w sporządzeniu w pełni bezpiecznej umowy najmu, jak i sporządzenie aneksów do umów najmu. Oferujemy także pomoc lokatorom w zakresie pełnej ochrony ich praw!
autor: dr Małgorzata Szymańska-Pałamarz
